Uniek in Nederland, tandheelkunde en topsport!

Topsport trekt zware wissel op mondgezondheid

NOC*NSF doet er alles aan om ervoor te zorgen dat de Nederlandse deelnemers aan de Olympische Spelen in Rio de Janeiro in 2016 daar optimaal kunnen presteren. Zo krijgen ze allemaal een preventieve mondcheck. Want bij topsport draait het om details, en een slechte mondgezondheid kan de prestaties van topsporters negatief beïnvloeden.

De groep Nederlandse topsporters waaruit de olympische equipe voor RIO 2016 wordt geselecteerd, is onlangs door NOC*NSF opgeroepen voor een screening op de mondgezondheid. Het is voor het eerst dat deze organisatie zo’n check-up aan sporters met een A- en B-status aanbiedt. De screening is mede opgezet door mka-chirurg Eppo Wolvius. Volgens hem is het idee voortgekomen uit onder meer de Olympische Spelen in 2012 in Londen. Daar bleek de tandheelkundige polikliniek een van de drukst bezochte poliklinieken in het olympisch dorp. Uit onderzoek onder zo’n driehonderd bezoekers aan deze kliniek bleek dat het niveau van mondgezondheid zorgwekkend laag was. Zo had 55 procent van de sporters cariës, 45 procent erosie, kampte 76 procent met gingivitis en 15 procent met parodontitis. Ook gaf 18 procent van de sporters aan beter te zouden hebben gepresteerd als hun mondgezondheid goed op orde zou zijn geweest.

Koning Voetbal laat zijn tanden zien
De relatie tussen mondgezondheid en algehele fysieke gesteldheid krijgt bij profvoetballers een extra dimensie. Uitval door acute problemen als een ontstoken wortelpunt moet natuurlijk worden voorkomen. De KNVB liet vóór vertrek alle voetballers screenen die deel uitmaakten van de selectie voor het wereldkampioenschap in Brazilië.

Vijf jaar geleden liet Robin van Persie, op last van Arsenal-trainer Arsène Wenger, bij een kaakchirurg in Parijs al zijn verstandskiezen trekken. Inmiddels heeft meer dan de helft van de spelers van Arsenals A-selectie geen verstandskiezen meer. Een overdreven voorzorgmaatregel? Laten we eens kijken naar de zorg voor het gebit bij enkele Nederlandse profclubs. Don de Winter is sinds twee jaar als arts verbonden aan de medische staf van Ajax. Hij is nog geen ‘mondblessures’ door incidenten in wedstrijden tegengekomen. Hij schat in dat mondgezondheid bij ‘zijn’ voetballers een niet heel hoge prioriteit heeft. Gelukkig lijken voetballers geen fervente snoepers te zijn – wél overvloedige kauwgomkauwers: Ajax verstrekt bij trainingen en wedstrijden zelf suikervrije kauwgom. Tot de medische intake van nieuwe spelers hoort zeker een korte gebitsinspectie. De Winter constateert daarbij grote verschillen tussen Nederlandse en buitenlandse voetballers. De laatsten zijn vaak gewend pas bij klachten naar de tandarts te gaan. Bij een van hen trof hij zes carieuze elementen aan: de speler schrok pas toen hij besefte dat hij voor de revisie daarvan wel een dag mocht uittrekken. De Winter regelt voor spelers een tandarts in de buurt: zo nodig inclusief transport én een tolk, zodat de voetballer zelf kan meewerken aan een bruikbare anamnese.

Daarnaast heeft Ajax een jarenlange band met Kemna Tandartspraktijk in het centrum van Amsterdam. In acute gevallen wordt soms de tandartshulpdienst ingeschakeld. Bij ernstig tandletsel of fracturen wordt een beroep gedaan op het VUmc dan wel het AMC. De Winter heeft de afgelopen twee jaar eigenlijk alleen problemen met verstandskiezen gezien. Eventuele pijn kan hij vlak vóór de wedstrijd met een injectie of medicatie dempen. Hij heeft nooit meegemaakt dat een speler door orale problemen niet kon worden opgesteld. Spelers zijn overigens contractueel verplicht de gang naar de tandarts te maken als De Winter dat noodzakelijk acht: er is dan sprake van een ‘medisch dienstbevel’.