Je bent hier:

Uniek in Nederland, tandheelkunde en topsport!

Tandheelkundig Centrum Arnhem Noord is in Nederland uniek om zijn screening en behandeling van topsporters. Of het nu gaat om de selectie van Vitesse of individuele topsporters. Er zijn al vele gescreend en behandelt met aantoonbaar resultaat.

Uit medisch onderzoek blijkt dat er een aantoonbare relatie bestaat tussen een goede mondgezondheid en goede lichamelijke gezondheid. Zeker voor een topsporter (maar ook voor de niet topsporter) is het daarom belangrijk om een gezonde en probleemvrije mondgezondheid te bezitten. Wij werken samen met diverse topsporters en sportploegen waaronder Vitesse, Nederlands Elftal KNVB, wielrenners en diverse individuele topsporters.

De winst voor de topsporter is een nog betere lichamelijke conditie en vermindering van vaak “onbegrepen” blessures. Zonder een gezonde mond geen 100% goede fysiek. Ook kunnen gebitsklachten een toernooi of wedstrijd ernstig verstoren.

bTVKbxUu

Lid van de Academy For sports dentistry USA

Patiënt worden

Meld u direct aan bij Tandheelkundig Centrum Arnhem Noord. Met alle specialismen onder één dak, hebben we de expertise in huis voor iedereen. Van jong tot oud. Van gewone halfjaarlijkse controles tot specialistische mondzorg, zoals orthodontie, parodontologie, implantologie en endodontologie.

Inschrijven bij TCAN

Vitesse

Links Jelly van der Brugge en rechts Roel de Maat. Tandartsen van Vitesse.

Vitesse-TCAN (2)

Ook voetballers verzinnen smoezen om niet naar de tandarts te hoeven

‘Willem II stuurt spelers naar kaakchirurg’ kopte het Brabants Dagblad begin september. Ditmaal was het de Ecuadoraanse linksback Diego Palacios die er na de medische keuring aan moest geloven: zijn verstandskiezen moesten eruit. Het is een terugkerend fenomeen dat zich afspeelt op het raakvlak van mondzorg en topsport: wel of niet preventief verwijderen van de verstandskiezen? Bij Dental Tribune deed dit bericht meer vragen rijzen. Hoe zit het eigenlijk met de gebitten van de Nederlandse topsporters? Tegen welke mondproblemen lopen zij aan en wat kan er beter?

Wie daar meer van weet, is implanterend tandarts Roel de Maat. Als fervent sportliefhebber en medepraktijkeigenaar van Tandheelkundig Centrum Arnhem Noord trof hij enkele jaren geleden bij toeval wielrenner Maarten Tjallingii in zijn stoel. Deze vertelde dat in het wielerpeloton in de Tour geregeld renners, waaronder een aantal grote namen, ongemak ervoeren als gevolg van gebitsproblemen. “Dat vond ik vreemd. Aan de buitenkant zie ik een mooie fiets, goede kleding en een luxe bus. Dan verwacht je dat zoiets basaals als tandheelkunde ook goed geregeld is. Maar dat blijkt vaak niet of nauwelijks het geval,” aldus De Maat.

Hierop besloot hij het gesprek met wielerploegen aan te gaan, om te zien welke mogelijkheden er waren voor een tandheelkundige screening van de renners. De wielerwereld bleek op dit gebied echter behoorlijk conservatief: alleen het team van Sunweb lijkt open te staan voor een eventuele samenwerking. Praktisch gezien bleken de renners echter lastig naar de praktijk in Arnhem te krijgen: ze trainen allemaal individueel en de selectie komt alleen bij elkaar voor een wedstrijd.

Vitesse en Oranje
Voor voetbalclub Vitesse zijn regelmatige bezoeken aan tandarts De Maat minder problematisch. “Daar is clubarts Pieter Sengkerij zich terdege bewust dat een gezonde mond problemen elders in het lichaam kan voorkomen,” verklaart De Maat. De A-selectie van de Arnhemse club komt ruim voor het begin van het seizoen, zodra de selectie bekend is, op een zaterdag samen voor een screening bij De Maat. Een voor een nemen de spelers dan bij hem of een collega plaats in de stoel. Vervolgens wordt samen met de teamarts bepaald hoe en wanneer ze gaan behandelen. “Wij passen ons aan de schema’s van de sporters aan. Dat betekent bijvoorbeeld dat ik soms op zaterdag werk.”

De Maat screende ook de monden van de Oranjeselectie die afreisde naar het WK in Brazilië in 2014. Daartoe besloot teamarts van het Nederlands elftal Edwin Goedhart, toen hij vier jaar eerder in Zuid-Afrika ineens te maken kreeg met mondproblemen bij het team. “Spelers kampten daar ter plekke ineens met dingen als ontstekingen, cariës en klachten door verstandskiezen. Zaken die je niet zou verwachten van topsporters,” aldus De Maat. Goedhart, die oordeelde dat hij deze onrust op een WK niet kon gebruiken, besloot vier jaar later het zekere voor het onzekere te nemen door het team tijdig naar de Arnhemse praktijk te sturen. De Maat was graag met het elftal meegegaan naar Brazilië, maar de noodzaak daarvoor ontbrak. “Als je van tevoren je screening en je behandelingen goed doet, is dat niet nodig.”

Smoezen
Bij het screenen van het Nederlands elftal concludeerde De Maat dat de tanden van sommige spelers in verrassend slechte staat waren. Hij kwam onverwachts veel cariës en periapicale ontstekingen tegen en moest ook flink wat extracties uitvoeren. Hoe dat kan? “Voetballers zijn ook maar gewoon mensen, die soms bang zijn voor de tandarts of een smoes verzinnen om niet te hoeven gaan.” Niet iedere profclub in Nederland is zoals Vitesse verbonden aan een tandarts. Aandacht voor mondzorg onder coaches en teamartsen komt vooral van de jongere generatie sportartsen, is de ervaring van de Arnhemmer. De Maat: “Samen met mijn compagnon schuif ik geregeld aan bij een landelijk overleg van teamartsen werkzaam bij eredivisieclubs. Daar zijn wij de enige tandartsen en krijgen we regelmatig de vraag hoe we dat bij Vitesse precies organiseren.”

Verstandskiezen
Wat zijn dan de exacte voordelen van een gezonde mond voor een topsporter? Voorkom je er daadwerkelijk spierblessures mee, zoals wel wordt gezegd? “Het screenen van een topsporter heeft vooral tot voordeel dat je niet voor verrassingen komt te staan op de verkeerde momenten. Verder kun je op korte termijn zorgen voor lagere ontstekingswaarden in de rest van het lichaam en op langere termijn voor een lagere kans op hart- en vaatziekten. Al is die kans bij topsporters sowieso lager,” aldus De Maat. Tandartsen of artsen die beweren dat het verwijderen van verstandskiezen of een bepaald occlusiecontact spierblessures zouden voorkomen, baseren zich volgens hem nergens op. “Een dergelijk verband is nooit bewezen.” Zo zou een Belgische osteopaat De Maat hebben verteld dat David Beckham ooit bij AC Milan zijn kruisband scheurde, omdat hij even daarvoor bij een aanval een onschuldig ogende elleboog op zijn kaak had gekregen. Deze tik zou zijn occlusie verstoord hebben, en daarmee ook de hele balans in zijn lichaam, wat tot de knieblessure zou hebben geleid. “Dat lijkt mij niet aantoonbaar,” oordeelt de Arnhemse tandarts nuchter.

En het verwijderen van de verstandskiezen waar Palacios onlangs nog aan moest geloven? “Onder sommige artsen en tandartsen wordt dat groter gemaakt dan het is. Voor profvoetballers geldt geen andere regel dan voor gewone patiënten. Een verstandskies moet alleen verwijderd worden als daar een reden voor is, bijvoorbeeld de ligging of wanneer er sprake is van cariës of pericoronitis.” Een beleid zoals bij Ajax ooit gold, waarbij preventief alle verstandkiezen – ook bij jeugdspelers – werden verwijderd, vindt De Maat onnodig. Hij spreekt van overbehandeling. Van Robin van Persie hoorde hij overigens een andere verklaring voor het fenomeen. De Feyenoord-spits liet in dienst van Arsenal zijn verstandskiezen verwijderen omdat coach Arsène Wenger daartoe opdracht gaf voor het hele team. De kaakchirurg die daarvoor in de hand werd genomen, bleek echter een goede vriend van Wenger, die het wel een mooie klus vond, wist Van Persie te vertellen.

Olympisch onderzoek
Recent wetenschappelijk onderzoek onder 325 Olympische atleten liet zien dat deze doelgroep geregeld te maken heeft met parodontale aandoeningen. Een derde van de bevraagde Olympiërs zei zelf te hebben ervaren dat een slechte mondgezondheid een negatieveinvloed kan hebben op sportprestaties. Prof. Ian Needleman, hoogleraar parodontologie in London en hoofdonderzoeker van de studie, presenteerde zijn bevindingen deze zomer op parodontologiecongres EuroPerio in Amsterdam, tijdens een bijeenkomst georganiseerd door de Sunstar Foundation. Deze organisatie financiert onderzoek naar de relatie tussen mondgezondheid en algehele gezondheid, met als doel de kwaliteit van leven van mensen wereldwijd te verbeteren. Daar sprak hij ook over zijn eerdere onderzoek, waaruit blijkt dat de mondgezondheid van Olympische sporters en Engelse profvoetballers te wensen overlaat, en atleten zelf aangeven dat het naast hun sportprestaties ook hun welzijn en hun trainingen beïnvloedt.

Dr. Mike Loosemore, eveneens spreker tijdens de bijeenkomst van de Sunstar Foundation tijdens EuroPerio en tot 2016 actief als hoofd van de medische staf van het Britse Olympisch team, bevestigt het beeld dat Needleman schetst. Hij vertelt over zijn ervaringen met het Britse boksteam. “De atleten hadden geregeld behandeling nodig: vullingen, extracties, het herstellen van afgebroken elementen. Dat nam vooral veel tijd in beslag, waardoor te veel trainingen werden gemist. Het gevolg was dat ze niet fit genoeg waren voor hun wedstrijden.” De gebrekkige mondgezondheid van boksers komt volgens Loosemore vooral door een combinatie van drie factoren: een droge mond, het nuttigen van zoete sportdrankjes en het dragen van een mondbeschermer, waardoor zoete dranken langer in contact blijven met de tanden. De Britse arts denkt dat deze factoren, in meer of mindere mate, ook bij andere sporters een rol spelen.Needleman noemt het verrassend dat hoewel de door hem onderzochte sporters geregeld poetsen en interdentaal reinigen, zij toch vaak mondproblemen hebben. Hij pleit samen met Loosemore voor meer bewustzijn voor een gezonde mond bij topsporters en coaches. Naast dieet en fysiotherapie zou ook mondverzorging deel uit moeten maken van de routine van een topsporter.

Haribo-snoep
Dat profvoetballers voldoende aandacht hebben voor hun mond, gaat in Nederland niet op, is de ervaring van De Maat. “In de gegevens van onze screenings over de jaren heen, zie ik dat heel veel spelers geen schone mond hebben. Zij poetsen simpelweg niet vaak en goed genoeg.” Dat te vaak zoete sportdrank aangeboden wordt, zoals Britse onderzoekers benoemen (zie ook kader), ziet De Maat in Nederland ook, zowel bij voetballers als wielrenners. Bij de wielrenners heeft hij wel eens schalen Haribo-snoep aangetroffen, voor na de koers. “Daar zul jij als tandarts wel niet zo blij mee zijn, lachten de sportartsen dan tegen mij. Maar er gaat wat mij betreft echt te veel suiker in de sporter. Na een wedstrijd hebben ze misschien aanvulling nodig, maar bij een training voldoet water als dorstlesser.”

Ook De Maat is voorstander van het vergroten van bewustwording van mondgezondheid bij topsporters. Als de profvoetballers die hij ziet net zo therapietrouw worden als zijn gemiddelde patiënt, zou dat al een grote vooruitgang betekenen, denkt hij. Bij jongere spelers zouden ouders moeten motiveren tot een halfjaarlijks bezoek aan de tandarts, op latere leeftijd kan de teamarts voor bewustwording van mondgezondheid zorgen. “Of je nu bakker, slager of profvoetballer bent, je moet je cariës laten behandelen. En als je elk halfjaar komt, bespaar je jezelf een reeks ellendige behandelingen.”

De Maat raadt het andere tandartsen aan om topsporters te behandelen. “Benader eens een club in je omgeving als het je wat lijkt. Dat kan een club in de eredivisie of eerste divisie zijn, maar ook een basketbal- of handbalploeg. Om economische redenen moet je het niet doen, want met ons stugge tarievensysteem is het best lastig om een uitgebreide screening in rekening te brengen. Maar topsporters zijn vaak gewoon ontzettend leuke mensen, met een leuk team aan medici om zich heen.”


Op bezoek bij de tandartsen van Oranje: ‘Waren wat bange jongens, zijn net mensen’

NOS Voetbal • 

Tandarts

Het WK win je niet alleen op het veld, maar ook in de mond. Volgens de tandartsen van Oranje, Roel de Maat en Jelly van der Brugge, kan een slechte mondgezondheid “funest” zijn voor topsporters.

De tandartsen hebben samen twee mondzorgpraktijken in Arnhem en verwelkomden in september, tijdens de vorige interlandperiode, met twee collega’s de spelers van het Nederlands elftal in de stoel. Dit gebeurde in twee gehuurde bouwketen die speciaal voor de tandencheck in Zeist waren ingericht.

Vanwege het “superstrakke” schema en de privacy van de spelers werden de gebitten niet in Arnhem geïnspecteerd. De Maat: “We konden bij onze leverancier stoelen en andere materialen regelen en we namen zelf kleine spullen als watjes en alcohol mee.”

Hoewel het volgens Van der Brugge af en toe “behelpen” was, konden de spelers in twee uur tijd doorgelicht worden. “We deden in Zeist alleen een controle en maakten een uitgebreid rapport per speler. Op basis daarvan werd duidelijk of spelers nog een verdere behandeling nodig hadden.”

Tandarts

Een van de twee bouwketen in Zeist

En dat het met de tanden en kiezen van de Oranjespelers niet altijd goed zat, zagen de vier tandartsen ook. Meerdere spelers hadden problemen. Ze zagen onder meer een problematische verstandskies voorbijkomen.

De tandartsen mogen met het oog op de privacy geen namen noemen. De vraag of de bondscoach ook een controle heeft gehad weet De Maat handig te omzeilen: “Meneer Van Gaal heeft het proces van begin tot eind aandachtig gevolgd.”

Wel mag De Maat zeggen dat er één voetballer na de controle in Zeist nog een bezoek aan Arnhem heeft gebracht. “Doordat er nu veel tijd zat tussen de screening en het WK, konden de andere spelers met het rapport van ons naar hun eigen tandarts of naar de club”, vervolgt De Maat.

Screening

Alle spelers die tijdens de vorige interlandperiode waren opgeroepen, zijn gecontroleerd. Zo hebben sommige spelers die niet tot de definitieve WK-selectie behoren wel een screening gehad. Spelers die nu wel zijn opgeroepen en er in september niet bij waren, hebben geen check gehad.

Gedoe en onrust bij eerdere toernooien

De Maat en Van der Brugge zijn sinds het WK van 2014 betrokken bij het Nederlands elftal. In aanloop naar dat toernooi en het EK van vorig jaar werden spelers ook gecontroleerd. “Toen kregen meer spelers daarna nog een behandeling bij ons. Deze toernooien vielen in de zomer en omdat de competitie toen stillag, controleerden we de spelers in de weken voor de eerste wedstrijd.”

Dat deze controles nodig zijn heeft de KNVB zelf ook aan den lijve ondervonden. De Maat: “We hebben gehoord dat er weleens gedoe is geweest tijdens een een groot toernooi. Dat zorgde voor onrust…”

De KNVB wil die onrust natuurlijk voorkomen en dus werden de De Maat en Van der Brugge ingeschakeld. Ze deden al een jaarlijkse controle bij Vitesse en leerden bij die club de huidige teamarts van Oranje, Edwin Goedhart, kennen.

Reactie Gert Jan Goudswaard

Gert Jan Goudswaard, die van 2002 tot 2012 arts van Oranje was, zegt dat er in aanloop naar en tijdens het EK van 2012 in Polen en Oekraïne verscheidene Oranje-spelers last hebben gehad van hun tanden en kiezen. Er zijn volgens hem tijdens het toernooi meerdere bezoeken gebracht aan de tandarts. Het ging niet alleen maar om traumatisch letselschade door directe fysieke klappen, maar ook om problemen die zich al langer voortsleepten.

De Maat kwam ongeveer tien jaar geleden per toeval iemand tegen die bij Vitesse werkzaam was en raakte toen in gesprek over gebitten van voetballers. “Tot dan toe gebeurde er bij Vitesse niets aan mondzorg en ik zie bij de spelers van het Nederlands elftal dat het bij sommige topclubs nu nog steeds niet goed geregeld is.”

Terwijl het volgens hem cruciaal is dat dit wel gebeurt. “Spelers komen uit verschillende milieus en soms uit landen met slechte mondzorg. Daar moet op gelet worden. Een klein gaatje kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat een tandzenuw geïnfecteerd raakt. Dan is het spel op de wagen.”

Volgens De Maat en Van der Brugge zijn er veel meer mondzaken die sportprestaties nadelig beïnvloeden. En dan gaat het niet om elleboogjes of ballen die schade berokkenen aan het gebit. Van der Brugge: “Als een lichaam bezig moet zijn met het herstel van bacteriële mondproblemen, dan ben je niet topfit. Een sporter mist dan net de procentjes die het nodig heeft voor een goed resultaat.”

Gebitten van topsporters niet altijd beter

Het is volgens de tandartsen moeilijk om rechtstreekse verbanden te leggen tussen mondproblematiek en blessures. Wel is er een causaal verband tussen het verloop van diabetes, de bijbehorende gezondheidsklachten (bijvoorbeeld problemen aan hart en nieren) en mondproblemen. Van de Brugge: “De topsporters die wij zien, zijn natuurlijk wel vaak gezonde jonge mensen.”

Dit wil niet zeggen dat de gebitten van topsporters altijd beter zijn. Bij 45 procent van de topsporters is schade aan het tandglazuur te zien, bij andere jongvolwassenen gaat het om 30 procent. Van der Brugge: “Dit komt door de zuren in sportdranken. Die zijn echt heel erg slecht voor de tanden.”

Tandarts wielerploeg

De tandarts doet nog wel een bekentenis. De Maat zegt dat hij het meest van wielrennen houdt. Hij heeft dan ook de monden van meerdere wielrenners en wielrensters van binnen gezien. “In het peloton zijn er ook veel problemen. Het lijkt mij cool om de tandarts van een wielerploeg te worden. Ook willen we nog meer doen met NOC*NSF. Papendal ligt hier om de hoek.”

Maar de focus ligt nu eerst op voetbal en Qatar. Tenminste, ze volgen het toernooi op televisie. Hoewel ze graag meegewild hadden, blijven ze thuis. Ze zeggen er niet stiekem op te hopen dat de spelers last krijgen van hun tanden en dat ze alsnog ingevlogen moeten worden. De Maat: “Nee, Oranje moet zich volledig kunnen richten op voetbal. We hopen vooral dat Nederland wereldkampioen wordt.”

Frank Futselaar

Op dit moment is er een heel bijzondere Arnhemmer, die wij graag een handje willen helpen! Frank Futslaar. Aanstormend hardlooptalent met een grote droom!